Voorzienbare onzekerheden waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van grote betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of het eigen vermogen, worden als risico aangemeld.
a. Risico's voortvloeiend uit eigen beleid
Garanties | Door de gemeente zijn garanties afgegeven voor geldleningen die door Gennepse verenigingen of instellingen zijn aangegaan. Gennep heeft 3 garantstellingen afgegeven voor leningen aan de Stichting INTOS. Betaling van de rente en aflossing van deze leningen zijn gegarandeerd, het risico op niet aflossen is nihil.
Open-einde-regelingen | De gemeente kent veel taakvelden met open-einde-regelingen. Te denken valt aan de Wet Werk en Bijstand, leerlingenvervoer en Wet Sociale Werkvoorziening. Door de decentralisaties in 2015 heeft de gemeente veel nieuwe taken gekregen in het sociaal domein. Deze open einde regelingen kunnen leiden tot plotselinge instroomfluctuaties en soms erg dure individuele voorzieningen. Om deze onzekerheden en risico’s te dempen houden we een bestemmingsreserve aan.
INTOS | Het tekort op het financieel resultaat van stichting INTOS heeft een structureel karakter en werkt door in de begroting van 2026 en verder. Om dit tekort mogelijk te beperken zijn er speerpunten en ontwikkellijnen benoemd voor INTOS. Deze ontwikkellijnen worden verder uitgewerkt.
Sociaal domein | Door de drie decentralisaties is een verruiming ontstaan van taken en verantwoordelijkheden op het gebied van Jeugdzorg, Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet, kortweg sociaal domein. Bij het opstellen van de begroting wordt een inschatting gemaakt van de verwachte kosten. De ontvangen middelen vanuit het rijk zijn niet toereikend. Voor eventuele tegenvallers binnen het sociaal domein is een bestemmingsreserve beschikbaar.
Planschade | Om het risico op planschade te beperken, wordt voorafgaand aan toepassing van ruimtelijke procedures waarbij schade niet kan worden afgewenteld onderzoek verricht naar mogelijke planschade. Binnen de grondexploitatiegebieden wordt rekening gehouden met mogelijke planschadeclaims.
Opbrengst toeristenbelasting | Bij een neerwaartse conjunctuur daalt het aantal overnachtingen. Wij hebben als gemeente geen invloed op deze autonome ontwikkeling. De toeristenbelasting neemt de komende jaren toe, waardoor een fluctuatie in het aantal overnachtingen leidt tot een hoger financieel risico.
Verbindingsweg | In 2026 wordt verder gewerkt aan de voorbereidingen voor de aanleg van de verbindingsweg in Milsbeek. Daadwerkelijke aanbesteding moet uitwijzen of het gecalculeerde budget marktconform is. Gezien de forse prijsstijgingen in de bouwsector bestaat er een risico dat het huidige krediet ontoereikend is. Vooruitlopend hierop is het krediet in 2025 bijgesteld. Het risico ziet toe op een nog hogere stijging van de kosten.
Bouwgrondexploitatie | Voor mogelijke risico’s in het kader van de bouwgrondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Voor deze risico's is de Algemene reserve grondexploitaties beschikbaar. Bij de bepaling van de minimale weerstandscapaciteit zijn deze risico’s niet meegenomen.
PAND VOORMALIG BRANDWEERKAZERNE | Het pand van de voormalige brandweerkazerne heeft in 2021 een gemeentelijke monumentenstatus gekregen. Het pand mag hierdoor niet meer gesloopt worden en is daarom uit het exploitatiegebied Gennepermolen gehaald. De toekomstige invulling hiervan is nog onduidelijk. Wanneer hier meer duidelijkheid over is zal dit een financiële vertaling krijgen.
INFORMATIEBEVEILIGING EN PRIVACY | De gemeente erkent dat informatiebeveiliging en privacy cruciale onderdelen zijn van onze bedrijfsvoering. Het risico op datalekken, cyberaanvallen en ongeautoriseerde toegang tot gevoelige informatie kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de continuïteit van onze diensten en de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens. Daarnaast werken we steeds meer in de cloud, wat extra risico's met zich meebrengt. Cloud computing biedt flexibiliteit en schaalbaarheid, maar brengt ook uitdagingen zoals datalekken, misconfiguraties en ongeautoriseerde toegang met zich mee. Om deze risico's te beheersen, hebben we diverse organisatorische, procedurele en technische maatregelen geïmplementeerd. Ondanks deze inspanningen blijft 100% veiligheid een utopie, zoals recente incidenten bij andere gemeenten aantonen. Dit benadrukt de noodzaak om voortdurend alert te blijven en onze beveiligingsmaatregelen continu te evalueren en te verbeteren.
b. Risico's voortvloeiend uit het beleid van hogere overheden
Algemene uitkering | V ia het gemeentefonds of via specifieke uitkeringen worden rijksmiddelen aan gemeenten beschikbaar gesteld. Het gemeentelijk beleid is daarom gevoelig voor rijksmaatregelen die deze geldstromen betreffen. Vooral ten aanzien van de algemene uitkering is dit risico substantieel. Hoewel het trap op, trap af mechanisme is los gelaten, kent de omvang van de algemene uitkering nog steeds vele onzekerheden. Daar bovenop komen de effecten van de herijking van het gemeentefonds. Voor Gennep is dit nadeel zeer groot. De fasering waarop dit nadeel de komende jaren zijn vertaling krijgt is nog niet volledig duidelijk .
Omgevingswet | De structurele en incidentele financiële wijzigingen die de Omgevingswet vanaf 2024 met zich meebrengt, zijn zo goed als mogelijk vertaald in de meerjarenbegroting. Of deze bijstellingen toereikend zijn zal gaandeweg blijken, een en ander hangt ook af van de middelen die we hiervoor al dan niet via het Rijk ontvangen.
c. Risico's voortvloeiend uit samenwerkingsverbanden
Sociale werkvoorziening | De meerjarenbegroting voor de Sociale Werkvoorziening vraagt structureel om een gemeentelijke bijdrage. Uit onderzoek is gebleken dat naar de toekomst sprake is van een toename van het nadelig exploitatie resultaat. Eind 2023 heeft het college besloten dat INTOS in de huidige vorm blijft bestaan en zich verder doorontwikkelt tot leerwerkbedrijf. Er zijn Speerpunten en ontwikkellijnen benoemd voor INTOS. Deze ontwikkellijnen worden verder uitgewerkt.
d. Risico's voortvloeiend uit handelen van derden
Waarborgfonds Sociale Woningbouw | De gemeente fungeert naast de corporaties en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw als 3e “achtervang” voor leningverstrekking aan corporaties. Alleen als de bijdragen van de voorgaande 2 partijen ontoereikend zijn, moeten Rijk en gemeenten op verzoek van WSW renteloze leningen verstrekken. Gemeenten lopen een minimaal risico.
Waarborgfonds Eigen Woningbouw | Het risico van garantieverstrekking in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie is ondergebracht in Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Uit de liquiditeitsprognoses van het WEW blijkt, dat geen aanspraken zijn te verwachten op de achtervangfunctie van gemeenten.
e. Risico's voortvloeiend uit voor de gemeenten niet te beïnvloeden ontwikkelingen
Renteontwikkeling | Door een overschot aan financiële middelen, onder andere door de verkregen gelden uit de opvang van Oekraïense vluchtelingen is er voor de komende jaren geen nieuwe langlopende lening begroot. Waardoor het renterisico op nihil wordt ingeschat.