PROGRAMMA "OPENBARE RUIMTE"
Openbare ruimte / Buitenwerk • Het budget voor het uitbesteed buitenwerk is aangepast op basis van de reguliere indexatie. Deze indexatie is toegepast conform de begrotingsrichtlijn zoals vastgesteld in de voorjaarsnota. Hiermee wordt invulling gegeven aan de jaarlijkse bijstelling van de externe kosten op een consistente en transparante wijze. Er is dit jaar geen aanvullende algemene budgetverhoging doorgevoerd.
PROGRAMMA "ECONOMISCHE STRUCTUUR, TOERISME EN RECREATIE"
Economie • Structureel worden de kosten € 20.000 hoger als gevolg van de bijdrage aan BIZ-vereniging Gennep voor de centrummanager. Incidenteel zijn er in 2027 en 2028 € 40.000 extra kosten voor de bijdrage aan Crossroads Limburg (voor de verdere ontwikkeling van deze multi-helix organisatie). Daarnaast is indexatie toegepast op het reguliere werkbudget en de algemene bijdrage aan Regio N-Limburg.
PROGRAMMA "CULTUUR EN SPORT"
Bibliotheek • Het budget voor Biblioplus is aangepast op basis van twee componenten: de reguliere indexatie en een algemene verhoging van het budget. De indexatie is toegepast conform de afgesproken begrotingsrichtlijn in de voorjaarsnota.
Subsidies • Voor diverse (uitgaande) subsidies zijn de budgetten aangepast (verhoogd): dit is het geval bij stimulering sportbeoefening, amateur cultuur beoefening, kunst en rijksmonumenten. Ook is er bij uitgaande subsidies indexatie toegepast conform de afgesproken begrotingsrichtlijn in de voorjaarsnota: bij integrale veiligheid, amateur cultuur beoefening, musea, rijksmonumenten en dagvoorzieningen en opvang.
PROGRAMMA "SOCIAAL DOMEIN"
Uitkeringen • De afgelopen periode is het aantal uitkeringsgerechtigden binnen onze gemeente toegenomen. Deze stijging leidt tot hogere kosten binnen het sociaal domein, waaronder de uitgaven voor bijstandsverlening, bewindvoering en de uitvoering van de minimaregelingen. De bijstandsuitkeringen worden betaald vanuit het BUIG-budget. Gennep ontvangt als kleine gemeente de BUIG-gelden op basis van historische uitkeringslasten (T-2). Doordat we twee jaar geleden minder uitkeringen hadden dan nu, komen we vanwege de landelijke financieringssystematiek de komende jaren middelen tekort.
WSW • Het financieel resultaat van stichting INTOS is positief bijgesteld. Deze verbetering is deels toe te schrijven aan compensatie vanuit rijksmiddelen en deels beleidsmatige keuzes die bijdragen aan een efficiëntere bedrijfsvoering. Om het exploitatietekort zoveel mogelijk te beperken, werkt stichting INTOS aan diverse ontwikkellijnen. Deze zijn gericht op het versterken van de organisatie en sluiten aan bij de missie, visie en leidende principes.
WMO • Op basis van de voorgestelde tarieven voor 2026 verwachten we een kostenstijging van meer dan 6% voor de Wmo-producten: Begeleiding individueel, dagbesteding, hulp bij het huishouden, logeren en vervoer naar dagbesteding. Voor de gemeente Gennep betekent dit een totale stijging van circa € 571.000. Van dit bedrag is € 360.000 direct toe te schrijven aan de nieuwe tariefberekeningen. Het resterend deel van de kostenstijging is het gevolg van de indexering van de bestaande budgetten.
Jeugd • Voor segmenten 2, 3 en 4 binnen de Jeugdwet wordt op basis van de voorgestelde tarieven voor 2026 een kostenstijging van ruim 11% verwacht. Deze stijging is mede het gevolg van een noodzakelijke inhaalslag in de indexering, om aan te sluiten bij de landelijk geldende tarieven. Voor de gemeente Gennep leidt dit in 2026 en volgende jaren tot een extra uitgave van € 400.000 per jaar. Om verdere kostenstijgingen te beperken, wordt gewerkt met budgetplafonds. In de meicirculaire zijn hiervoor aanvullende middelen beschikbaar gesteld, waardoor de verwachte kostenstijging kan worden opgevangen.
GGD • Vanaf 2027 wordt er door het rijk een korting doorgevoerd op de specifieke uitkering Gezond In De Stad (GIDS-project). Met betrokken partijen zijn langdurige afspraken gemaakt over de uitvoering van dit project. Daarom is er een bijstelling nodig van het budget.
PROGRAMMA "RUIMTELIJKE ONTWIKKELING EN WONEN"
Omgevingswet • Door de werkzaamheden voor het programma Omgevingswet Bouwactiviteiten anders in te richten en actief samenwerkingspartners op te zoeken met andere gemeenten, verlopen de werkzaamheden efficiënter. Deze nieuwe werkwijze leidt tot een structurele jaarlijkse kostenverlaging van € 50.000. Daarnaast is voor dit onderdeel een reguliere indexatie toegepast, conform de begrotingsrichtlijn zoals vastgesteld in de voorjaarsnota. Hiermee wordt geborgd dat de financiële kaders aansluiten bij de actuele prijsontwikkelingen .
Grondexploitaties • Als gevolg van het verlengen van de looptijd van een aantal grondexploitaties schuift de interne ureninzet door richting toekomstige jaren. Dit zorgt voor een beperkte verschuiving in deze lasten. In 2026 levert dit een nadeel op van € 12.500, in 2027 vertaalt dit zich in een voordeel van dezelfde omvang. In 2028 is er een beperkt voordeel van € 7.500 op de gemeentelijke exploitatie.
PROGRAMMA "BESTUUR EN ORGANISATIE"
Personeel • Naar aanleiding van het raadsbesluit begroting 2025 is de personele begroting gebaseerd op basis van werkelijke kosten in plaats van maximale schalen. De personeelslasten nemen de komende jaren toe door reguliere ontwikkelingen, welke met name bestaan uit nieuwe CAO afspraken, normale stijgingen van periodieken en de invoering van piketvergoedingen voor medewerkers die buiten reguliere werktijden beschikbaar moeten zijn.
ICT en automatisering • Er is sprake van structureel € 16.000 meerkosten voor VMware. Daarnaast is er indexatie toegepast op telefoonkosten, ICT hardware en ICT software, waarbij het gaat om jaarlijks € 16.300.
Raad • De kosten voor de raad zijn toegenomen, als gevolg van een verhoging van de vaste vergoeding voor de zeventien raadsleden. Dit resulteert in een totale kostenstijging van € 17.300. Deze aanpassing sluit aan bij de landelijke ontwikkelingen en de actuele normering van raadsvergoedingen, en draagt bij aan een passende waardering voor de inzet van de volksvertegenwoordiging.
PROGRAMMA "GEMEENTEFINANCIËN"
OZB woningen • Deze meer inkomsten worden veroorzaakt door de trendmatige indexatie van de OZB belastingtarieven op woningen.
Langlopende leningen • In onze langlopende leningen zijn geen wijzigingen opgetreden. Uitsluitend voor het laatste begrotingsjaar (2029) zijn de begrote rentelasten administratief aangepast.
Huuropbrengsten • Betreffen meer inkomsten op diverse posten zoals verhuur en pacht van gronden en gemeentelijke gebouwen. Als gevolg van trendmatige verhoging (indexatie) van tarieven.
Algemene uitkering, meicirculaire • De meicirculaire 2025 leidt tot een hogere bijdrage uit de algemene uitkering. De verhoging is vooral het geval van een hoger accres. Deze verhoging dient ter dekking van de loon- en prijsontwikkeling en de zogenaamde volumeontwikkeling.
Kapitaallasten • Gebaseerd op de actuele staat van de vaste activa en het reguliere investeringsprogramma zijn de kapitaallasten opnieuw berekend. In 2026 nemen de afschrijvingslasten af doordat de ingebruikname van diverse projecten is herzien, waardoor de startdatum van afschrijving opschuift. In de daaropvolgende jaren nemen de afschrijvingslasten toe, als gevolg van zowel de herziene ingebruikname als de toevoeging van nieuwe investeringen. Dit betreft onder andere de bouw van een nieuw zwembad, basisschool De Ratel en een herziening van de investeringsomvang voor de riolering.
Diverse • Deze sluitpost bestaat uit alle overige kleine bijstellingen van budgetten als gevolg van actualisatie en herberekening. Indicatief gaat het om circa 100 kleinere bijstellingen.